BEYİN SAĞLIĞI VE FONKSİYONU ÜZERİNE EGZERSİZİN ETKİLERİ

375 Comments / EGZERSİZ, EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ, SAĞLIK / By / 26 Aralık 2020
Paylaş

Sedanter yaşam tarzının, Alzheimer hastalığı ve hafıza kayıpları risk düzeylerini arttırmaktadır (Voss ve ark., 2019). Üzülerek belirtmem gerekirse, hafıza kayıplarının tedavisi henüz tanımlanmamıştır (burada belirtilen hafıza kaybı tanımı, fonksiyonunu yitiren beyin hücreleri veya yolakları ile ilgilidir). Ancak sevindirici olan gelişme, fiziksel aktivitenin hem beyin fonksiyonlarının önlenmesine hem de yeni sinir bağlantılarının oluşmasına yardımcı olabileceğidir.  Literatür incelendiğinde, insan ve hayvan denekleri üzerinde yapılan akademik araştırmalar, fiziksel aktivitenin yaşa bağlı beynin bilişsel fonksiyon bozulması veya kaybının önlenmesinde önemli rolü olduğu ve ayrıca beyin fonksiyonlarının ve bilişsel düzeyin gelişimine katkı sağlayacağı iddia edilmektedir (Duzel ve ark., 2016).

Ulusal Akademilerin ve Ulusal Tıp Akademilerinin uzun dönem prospektif çalışmalarında tutarlı bir şekilde fiziksel aktivitenin bilişsel fonksiyon azalımı ve demans (unutma ve hafıza kaybı hastalığı) görülme durumunu azaltma etkisi olduğu vurgulanmaktadır (Beydoun, 2014; Blondell ve ark., 2014). Çapraz kesitsel çalışmaların bulguları, yüksek fiziksel aktivite düzeyi veya kalp-solunum fitness seviyesinin yüksek olması beyin fonksiyonlarını doğrudan ilgilendiren “Beyin-Türevli Nörotrofik Faktör” (BDNF) salınımı üzerine olumlu etki edebileceği ifade edilmiştir (Whiteman ve ark., 2014).

Son yıllarda beynin hipokampüs bölgesi (şekil olarak deniz atına benzemesinden dolayı latince bu isimle anılan beynin hafıza ile ilgili bölümü) ile ilgili oldukça fazla araştırma yapılmaktadır. Hipokampüs, beynin temporal lobunun medial kısmında bulunur. Hipokampüs bölgesi, temel olarak hafıza, duygulanım, konumlama ve yön bulmada önemli rol oynamaktadır. Hipokampüs alan, bir gri cevher tabakadır (Voss ve ark., 2019). BDNF aynı zamanda, beynin hipokampüs bölgesinde bulunan dentat giruslar yoluyla (hipokampüsü oluşturan üç bölümden biridir ve yeni episodik-anısal bağlantıların oluşmasına yardımcı olur), erişkin memelilerde yeni nöron oluşumunu sağlayan bir dizi süreci de indüklemektedir. Ayrıca bu sürece erişkinlerde “Nörojenez” adı da verilmektedir (Sorrells ve ark., 2018; Boldrini ve ark., 2018). Fonksiyonel açıdan dentat girus aktivitesindeki artış nöron üretimine de bazı faydalar sağlamaktadır. Aynı zamanda, bu süreç omurga ve sinaps yoğunluğunun sürdürülmesine katkı sağlar ve sağlıklı yaşlanmayla ilgili hipokampal alan kaybını önlemeye yardımcı olabilir (Lister ve Barnes, 2009). Tüm anlatılan bu süreçler, yeni nöron oluşturma potansiyeli açısından incelendiğinde, fiziksel aktivitenin erişkinlerde sinaptik plastisiteye neden olabileceği iddia edilmektedir. Fiziksel aktivite kaynaklı erişkinlerde meydana gelen sinaptik plastisite artışı spatial hafıza ve teta ritim üretimi için önemli olan beyin bölgelerinde inervasyon artışına neden olabilir (Vivar ve ark., 2016). Ayrıca, literatürde hayvan modellerinden elde edilen ve insan odaklı bazı çalışmalarda fiziksel aktivitenin, hipokampal çemberlerdeki teta ritimde nöron ateşlemesinin senkronizasyonunu arttırdığı vurgulanmıştır (Vanderwolf, 1969; Randeiro ve Rhodes, 2018). Fiziksel aktivite, lateral entorinal kortekste sinaptik transmisyon için önemli gen ifadelerini uyarmaktadır (Vivar ve ark., 2012; Woods ve ark., 2018). Literatür örnekleri incelendiğinde, yaşlı 40 erişkin üzerinde yapılan bir araştırmada, fitness düzeyindeki artışlar hipokampal serebral kan hacmi artışları ile ilişkili olduğu vurgulanmıştır (Maass ve ark., 2015). Bu noktada fitness seviyesindeki değişiklik ile ilgili dikkat edilmesi gereken en önemli etkiler, tüm hipokampül alan üzerinde ve serebral kan hacmi değişikliklerinin anterior hipokampül hacim artışına neden olabileceğidir (Erickson ve ark., 2011; Thomas ve ark., 2016).

Literatür incelendiğinde, orta yoğunluklu fiziksel aktivitenin beynin bölgesel olarak bazı alanlarının yapısal olarak büyümesine ve metabolik açıdan fonksiyonel gelişimine neden olabileceği ifade edilmektedir (Voss ve ark., 2010a). Bu noktada dikkat edilmesi gereken önemli konu, beyin fonksiyonlarında gelişmeye neden olan fiziksel aktivitenin ne kadar sürdürülmesi gerektiği sorunsalıdır. Literatür açısından bu sorunsal, beyin fonksiyonlarının hem yapısal hem de metabolik açıdan gelişimi için en az bir yıl süreyle takip edilen (fitness düzeyi yüksek olanlar 6 ay olabilir) ılımlı/orta yoğunluklu egzersizlerin etkili olabileceği yönündedir (Boraxbekk ve ark., Voss ve ark., 2016; Flodin ve ark., 2017).

Yaşla birlikte beyinde görülen fonksiyonel bağlantı problemleri (posterior ve prefrontal cortices) geniş anlamda bilişsel becerinin bozulmasına neden olmaktadır (Andrews-Hanna ve ark., 2007). Aerobik egzersizlerin, beyinde yaşla birlikte görülen fonksiyonel problemlerin giderilmesine katkı sağladığı düşünülmektedir (Voss ve ark., 2010a; 2010b). Bu noktada, düzenli aerobik egzersizler bilişsel becerinin fonksiyon bozulmasını önlemede etkili bir strateji aracı olduğu söylenebilir. Bir başka açıdan düzenli fiziksel aktivite yapmak, nörotransmiter fonksiyon, nörotrofik destekleme, sinaptik plastisite, vasküler perfüsyon ve reaktivite üzerine bütünleyici etkiler sağlamaktadır. Düzenli egzersiz kaynaklı trofik faktörlerin gelişmesi beyin fonksiyonlarını gelişimi açısından son derece önemlidir (Cotman ve ark., 2002). Aynı zamanda, BDNF, sinaptik plastisite, nörit büyümesi, nörojenesis ve hücre yaşamının korunmasında gibi önemli süreçlerde rol almaktadır (Sleiman ve Chao, 2015). BDNF aktivitesinin bozulması veya azalması beyin fonksiyon sinyallerinde bozulmalarla ilişkilendirilmiştir (Heldt ve ark., 2007). Bir meta analiz çalışmasında fiziksel aktivitenin BDNF aktivitesi üzerine yüksek düzeyde etki edebileceğine dair kanıtlar sunulmuştur (Szuhany ve ark., 2015).

Beyin Sağlığı için Fiziksel Aktivite Seçenekleri

Beyin fonksiyonları ve hafıza gelişimi için tercih edilmesi gereken egzersiz seçeneğinin belirlenmesi son derece önemlidir. Bu noktada, genel olarak egzersiz tercihleri oluşturulurken yaş, cinsiyet, sağlık geçmişi, vücut ağırlığı, güncel fitness seviyesi gibi bireysel farklılıklar göz önüne alınmalıdır. Ayrıca, yukarıda belirtilen bireysel farklılıklara göre egzersiz türü, süresi, yoğunluğu gibi antrenman bileşenleri ayarlanmalıdır. Tüm bu egzersiz düzenleyicileri göz önüne alınarak beyin sağlığı ve hafıza fonksiyonları için efektif egzersiz seçenekleri oluşturulabilir. Beyin ve bilişsel fonksiyonların gelişimi için optimal egzersiz seçeneği, maksimum kalp atım hızının %60’ ı üzerinde bir yüklenme yoğunluğu ile haftada üç kez günde 1 saat yapılan aktiviteler tercih edilebilir. Literatür açısından genel kabul görmüş egzersiz tavsiyesi, haftalık toplam 150-210 dk arasında ılımlı/orta yoğunluklu aerobik egzersizler olarak ifade edilmektedir. Ayrıca, kısa süreli yüksek yoğunluklu egzersizlerin de nöral plastisite ve hafıza fonksiyonlarını geliştirme potansiyeli olduğu ifade edilmiştir (Basso ve Suzuki, 2017; Roig ve ark., 2013; Suwabe ve ark., 2018).

Haftanın Mottosu: “Fitness düzeyinizin yüksek olması birinden iyi olmanız açısından önemli değildir. Önceki seviyenizden daha iyi olmanız ile alakalıdır.”(MEK)

Referanslar (orijinal kaynağa gitmek için ilgili kaynağa tıklayınız)

Andrews-Hanna, J. et al. (2007) Disruption of large-scale brain systems in advanced aging. Neuron 56, 924–935

Basso, J.C. and Suzuki, W.A. (2017) The effects of acute exercise on mood, cognition, neurophysiology, and neurochemical pathways: a review. Brain Plast. 2, 127–152

Beydoun, M.A. (2014) Epidemiologic studies of modifiable factors associated with cognition and dementia: systematic review and meta-analysis. BMC Public Health 14, 643

Blondell, S.J. et al. (2014) Does physical activity prevent cognitive decline and dementia?: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies. BMC Public Health 14, 510

Boldrini, M. et al. (2018) Human hippocampal neurogenesis persists throughout aging. Cell Stem Cell 22, 589–599.e5

Boraxbekk, C.J. et al. (2016) Physical activity over a decade modifies age-related decline in perfusion, gray matter volume, and functional connectivity of the posterior default-mode net- work a multimodal approach. Neuroimage 131, 133–141

Cotman, C.W. and Berchtold, N.C. (2002) Exercise: a behavioral intervention to enhance brain health and plasticity. Trends Neurosci. 25, 295–301

Duzel, E. et al. (2016) Can physical exercise in old age improve memory and hippocampal function? Brain 139, 662–673

Erickson, K. et al. (2011) Exercise training increases size of hippocampus and improves memory. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 108, 3017–3022

Flodin, P. et al. (2017) Does aerobic exercise influence intrinsic brain activity? An aerobic exercise intervention among healthy old adults. Front Aging Neurosc. 9, 267

Heldt, S.A. et al. (2007) Hippocampus-specific deletion of BDNF in adult mice impairs spatial memory and extinction of aversive memories. Mol. Psychiatry 12, 656–670

Lister, J.P. and Barnes, C.A. (2009) Neurobiological changes in the hippocampus during normative aging. Arch. Neurol. 66, 829–833

Maass, A. et al. (2015) Vascular hippocampal plasticity after aerobic exercise in older adults. Mol. Psychiatry 20, 585–593

Rendeiro, C. and Rhodes, J.S. (2018) A new perspective of the hippocampus in the origin of exercise-brain interactions. Brain Struct. Funct. 223, 2527–2545

Roig, M. et al. (2013) The effects of cardiovascular exercise on human memory: a review with meta-analysis. Neurosci. Bio Behav. Rev. 37, 1645–1666

Sleiman, S.F. and Chao, M.V. (2015) Downstream consequences of exercise through the action of BDNF. Brain Plast. 1, 143– 148

Sorrells, S.F. et al. (2018) Human hippocampal neurogenesis drops sharply in children to undetectable levels in adults. Nature 555, 377–381

Suwabe, K. et al. (2018) Rapid stimulation of human dentate gyrus function with acute mild exercise. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 115, 10487–10492

Szuhany, K.L. et al. (2015) A meta-analytic review of the effects of exercise on brain-derived neurotrophic factor. J. Psychiatr. Res. 60, 56–64

Thomas, A.G. et al. (2016) Multi-modal characterization of rapid anterior hippocampal volume increase associated with aerobic exercise. Neuroimage 131, 162–170

Vanderwolf, C.H. (1969) Hippocampal electrical activity and voluntary movement in the rat. Electroencephalogr. Clin. Neuro- physiol. 26, 407–418

Vivar, C. et al. (2012) Monosynaptic inputs to new neurons in the dentate gyrus. Nat. Commun. 3, 1107

Vivar, C. et al. (2016) Running rewires the neuronal network of adult-born dentate granule cells. Neuroimage 131, 29–41

Voss, M. et al. (2010a) Plasticity of brain networks in a randomized intervention trial of exercise training in older adults. Front. Aging Neurosci.

Voss, M. et al. (2010b) Functional connectivity: a source of variance in the association between cardiorespiratory fitness and cognition? Neuropsychologia 48, 1394–1406

Voss, M. et al. (2016) Fitness, but not physical activity, is related to functional integrity of brain networks associated with aging. Neuroimage 131, 113–125

Voss, M. W., Soto, C., Yoo, S., Sodoma, M., Vivar, C., & van Praag, H. (2019). Exercise and hippocampal memory systems. Trends in cognitive sciences.

Whiteman, A.S. et al. (2014) Interaction between serum BDNF and aerobic fitness predicts recognition memory in healthy young adults. Behav. Brain Res. 259, 302–312

Woods, N.I. et al. (2018) Preferential targeting of lateral entorhinal inputs onto newly integrated granule cells. J. Neurosci 38, 5843–5853

375 Yorum “BEYİN SAĞLIĞI VE FONKSİYONU ÜZERİNE EGZERSİZİN ETKİLERİ”

  3. delaremontnika.ru

    We are a gaggle of volunteers and starting a new scheme in our community. Your web site provided us with helpful information to work on. You have performed an impressive task and our whole group can be grateful to you.

    Yanıtla
  4. daachnik.ru

    Hey there! This is my 1st comment here so I just wanted to give a quick shout out and tell you I truly enjoy reading through your articles. Can you suggest any other blogs/websites/forums that deal with the same subjects? Thank you so much!

    Yanıtla
  5. twitch.tv

    My coder is trying to persuade me to move to .net from PHP. I have always disliked the idea because of the expenses. But he’s tryiong none the less. I’ve been using Movable-type on several websites for about a year and am nervous about switching to another platform. I have heard excellent things about blogengine.net. Is there a way I can transfer all my wordpress content into it? Any kind of help would be really appreciated!

    Yanıtla
  10. daachkaru

    Does your site have a contact page? I’m having problems locating it but, I’d like to send you an e-mail. I’ve got some suggestions for your blog you might be interested in hearing. Either way, great site and I look forward to seeing it improve over time.

    Yanıtla
  13. myinfodacha.ru

    I like the valuable information you provide in your articles. I will bookmark your weblog and check again here frequently. I am quite certain I will learn a lot of new stuff right here! Good luck for the next!

    Yanıtla
  19. sadounik.ru

    Hello there! I know this is kinda off topic nevertheless I’d figured I’d ask. Would you be interested in exchanging links or maybe guest writing a blog article or vice-versa? My website addresses a lot of the same subjects as yours and I feel we could greatly benefit from each other. If you happen to be interested feel free to send me an e-mail. I look forward to hearing from you! Wonderful blog by the way!

    Yanıtla
  28. daachka.ru

    This design is wicked! You obviously know how to keep a reader entertained. Between your wit and your videos, I was almost moved to start my own blog (well, almost…HaHa!) Wonderful job. I really enjoyed what you had to say, and more than that, how you presented it. Too cool!

    Yanıtla
  32. www xxnx animal com

    It’s a shame you don’t have a donate button! I’d without a doubt donate to this fantastic blog! I suppose for now i’ll settle for book-marking and adding your RSS feed to my Google account. I look forward to fresh updates and will talk about this site with my Facebook group. Chat soon!

    Yanıtla
  36. bf kutta

    I like the valuable information you provide in your articles. I will bookmark your weblog and check again here frequently. I am quite certain I will learn many new stuff right here! Good luck for the next!

    Yanıtla
  42. химчистка матраса борисов

    Awesome website you have here but I was curious about if you knew of any message boards that cover the same topics talked about in this article? I’d really love to be a part of online community where I can get comments from other knowledgeable individuals that share the same interest. If you have any recommendations, please let me know. Bless you!

    Yanıtla
  47. link indexing url

    This design is spectacular! You obviously know how to keep a reader entertained. Between your wit and your videos, I was almost moved to start my own blog (well, almost…HaHa!) Wonderful job. I really enjoyed what you had to say, and more than that, how you presented it. Too cool!

    Yanıtla
  52. гостиничные чеки

    This is the right web site for anyone who would like to find out about this topic. You realize so much its almost hard to argue with you (not that I actually would want toHaHa). You definitely put a new spin on a topic that’s been written about for years. Great stuff, just excellent!

    Yanıtla
  59. hairless cat for sale

    Greetings! I know this is kind of off topic but I was wondering if you knew where I could find a captcha plugin for my comment form? I’m using the same blog platform as yours and I’m having difficulty finding one? Thanks a lot!

    Yanıtla
  60. חשפניות

    Hey I know this is off topic but I was wondering if you knew of any widgets I could add to my blog that automatically tweet my newest twitter updates. I’ve been looking for a plug-in like this for quite some time and was hoping maybe you would have some experience with something like this. Please let me know if you run into anything. I truly enjoy reading your blog and I look forward to your new updates.

    Yanıtla
  64. skege

    merkur Berlin Nonnendammallee In alle Casinos gilt der Grundsatz: Der Kunde ist König! Um diesem Prinzip gerecht zu werden, steht dem Kunden eine vielfältige Sprachauswahl, eine hervorragenden Kundenbetreuung sowie attraktive Promo-Aktionen, Jackpots und nicht zuletzt ein riesiges Spielangebot zur Verfügung. Letzteres reicht von Slots über Bingo- sowie Tisch- und Poker-Spielen. Excitewin Casino spielen ohne Limits Excitewin Casino spielen ohne Limits Anzahl der Spiele: 5253 Book of Ra 6 gehört auch im Online Casino zu den beliebtesten Spielautomaten in Deutschland und natürlich liegt das an flexibleren Einsätzen und einer aufgepeppten wie zugleich gewohnt lukrativen Aufmachung des Novoline Slots. Book of Ra 6 lässt sich im Netz zudem kostenlos spielen, je nach Wunsch gegen Echtgeld oder im Spielgeldmodus.
    https://forum.app.net/profile.aspx?id=08dbad7d5667f6a5a7405bcd587851ae
    Giocare Da Poker Con Soldi En Linea Der Hausvorteil sorgt für den Profit des Casinos. Es ist ein Prozentsatz der ursprünglichen Wette der Spieler. Wenn man weiß, wie hoch der Hausvorteil bei bestimmten Spielen ist, kann man bestimmen, wie gut die eigenen Chancen stehen. Jedes einzelne Spiel in einem Online Casino hat einen kleinen Hausvorteil, den man zum Beispiel an der Spielautomaten Auszahlungsquote ablesen kann. Ein Online Casino mit hoher Gewinnchance liegt im Durchschnitt im hohen 90er Prozentbereich. Das bedeutet, dass der Vorteil des Online Casinos gegenüber seinen Spielern zwar marginal erscheint, aber eben immer noch da ist. Der RTP oder die Auszahlung stellt für Online-Casinos in Deutschland ihre Haupt-Einnahmequelle dar. Online-Casinos stellen, wie bereits erläutert, ihre Quoten stets so auf, dass von den Einsätzen der Spielenden immer eine gewisse Gewinnspanne übrig bleibt, die schließlich dem Casino zukommt. Diese Marge liegt normalerweise zwischen 5 und 10 %. Der Anteil der Einsätze, der zurück an die Spielenden geht (also der RTP) wird auch Quotenschlüssel genannt.

    Yanıtla
  69. стяжка пола под ключ

    Ищете надежного подрядчика для устройства стяжки пола в Москве? Обращайтесь к нам на сайт styazhka-pola24.ru! Мы предлагаем услуги по залитию стяжки пола любой сложности и площади, а также гарантируем быстрое и качественное выполнение работ.

    Yanıtla
  76. bitokvesnuhin

    Механизированная штукатурка стен от mehanizirovannaya-shtukaturka-moscow.ru – это оптимальное сочетание цены, качества и скорости.

    Yanıtla
  105. tem

    While the original Ethereum blockchain was supposed to die out (known as Ethereum Classic), some users disagreed with the hard fork and stuck around – they argued that one of the key rationales for blockchains is that transactions are “immutable” and aren’t supposed to be able to be reversed. That’s how Ethereum Classic was born. Ethereum Classic is based on the older branch of Ethereum that diverged from a 2016 network hack. In response to the 2016 attack, a new blockchain for Ethereum was developed. The current version of Ethereum uses this newer blockchain, and Ethereum classic uses the old version. Despite being “in the green” for more than a week now, Ethereum Classic is still haunted by the negative weighted sentiment that denotes bad convictions that investors harbor for the digital token.
    https://www.jelly-bookmarks.win/tron-bitcoin
    Bitcoin Brokers typically generate their revenue from the spread, which is the difference between the ask (buy) and bid (sell) prices of a cryptocurrency. The broker may charge a commission on trades as well, while there may also be other costs, such as deposit, withdrawal, overnight, account management, and inactivity fees. Regulators are increasingly starting to signal cryptocurrencies should be regulated similarly to other securities, such as stocks and bonds. But this take is receiving pushback; scholars, legal firms and some of the biggest players in the crypto industry have argued against this, claiming the rules that apply to stocks and bonds, for example, don’t apply as broadly to cryptocurrencies. Brokers are the middlemen between the buyer and the exchange. Brokers can buy up large amounts of cryptocurrencies and then sell them on their platforms. 

    Yanıtla
  112. arbimemep

    Women taking Tamifine tamoxifen citrate to reduce the incidence of breast cancer should have a breast examination, a mammogram, and a gynecologic examination prior to the initiation of therapy priligy pills New technologies help extend the weeks that a woman can stay pregnant with multiples

    Yanıtla
  135. seo агенция

    Thank you for another informative web site. Where else may I am getting that kind of info written in such a perfect means? I have a undertaking that I am simply now operating on, and I have been at the glance out for such information.

    Yanıtla
  176. бизнес курсы для руководителей

    Hiya! I know this is kinda off topic however , I’d figured I’d ask. Would you be interested in exchanging links or maybe guest writing a blog article or vice-versa? My site goes over a lot of the same subjects as yours and I feel we could greatly benefit from each other. If you might be interested feel free to send me an e-mail. I look forward to hearing from you! Fantastic blog by the way!

    Yanıtla