MUHTEMEL HİPERTROFİ MEKANİZMALARI

Paylaş

Hipertrofi hem estetik hem de fonksiyonel amaçlarla fitness ve performans dünyasında arzu edilen en önemli konuların başında gelmektedir. Günümüzde hipertrofi vücut geliştirme sporu ile uğraşan amatörler/profesyoneller için planlanmış ilave kas kütlesi kazanımı ile ilişkilendirilmesine rağmen, sportif performansa olan katkılarından dolayı performans sporcuları ve genel sağlık düzeylerini korumak/geliştirmek isteyenler için de çok önemlidir. Hipertrofi (kasın enine kesit alanının büyümesi) kavramı çok eski zamanlara dayanmaktadır. Antik yunanda hipertrofi kavramı “ὑπέρ (aşırı) + τροφή (beslenme)” fazla beslenen anlamına gelmektedir. Modern tıp bilimi, hipertorfi kavramını bir organ veya dokunun parçalarının hacminin artışı olarak ifade etmektedir.

Literatür incelendiğinde araştırmalar, bireylerin aynı çalışma yoğunluğuna sahip olmalarına rağmen farklı iskelet kas hipertrofisine sahip olduklarını rapor etmektedir (Hubal ve ark., 2005; Petrella ve ark., 2008). Bu farklılığın rasyonel açıklamalarından biri direnç antrenmanlarının yağsız doku büyüme cevabı üzerine etkisidir. Tam bu noktada hipertrofik etki farklılığına, direnç antrenmanına her bireyin yağsız doku büyüme cevabı farklı olacağı kanısının neden olduğu düşünülmektedir (Hubal ve ark., 2005). Ancak literatür incelendiğinde, direnç antrenmanlarına hipertrofik cevap farklılığı detaylı olarak anlaşılamamaktadır. Hipertrofi cevabını ve düzeyini etkileyen mekanizmalar incelendiğinde; a) genetik çeşitlilik, b) genetik polimorfizm (iki veya daha fazla fenotipin aynı tür popülasyondaki varlığı), c) transkriptomik profil (genlerin işlev ve etkileşimi), d) kas içi protein sentezinde önemli görevi olan özelleşmiş protein sinyalleri aktivasyonu, e) mikro RNA ekspresyonu (fonksiyonel protein üretimi), gibi faktörler göze çarpmaktadır (Pescatello ve ark., 2006; Clarkson ve ark., 2005; Riechman ve ark., 2004; Bellamy ve ark., 2014; Philips ve ark., 2013; Terzis ve ark., 2008; Davidsen ve ark. 2011).

Ağırlık antrenmanları, kas protein dengesinde derin bir etkiye sahiptir. Kaslar mekanik olarak aşırı yüklendiğinde ve uygun besin maddeleri ve rejenerasyon  sağlandığında, vücut kas proteinlerinde artışa neden olan uyarlanabilir bir tepki başlatma yeteneğine sahiptir. Mekanik kuvvetlerin iletimi, hem uzunlamasına olarak lif uzunluğu boyunca, hem de fasyal matriks de meydana gelebilir. Bu bağlamda, hipertrofik cevabın kas içindeki mekanik kuvvetlerin hücre içi anabolik ve katabolik yollara  aracılık eden moleküler vasıtasıyla gerçekleşebileceği düşünülmektedir.